Tadeusz Zieliński

Lider zespołu do spraw zmiany prawa o cmentarzach i pochówkach.

Doktor habilitowany nauk prawnych, profesor tytularny teologii protestanckiej, radca prawny, prorektor ds. nauki i kształcenia Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, kierownik Katedry Prawa Oświatowego i Polityki Społecznej na Wydziale Nauk Społecznych tej uczelni. Specjalizuje się w prawie antydyskryminacyjnym, administracyjnym i w zakresie edukacji obywatelskiej.

 

Wiele osób i środowisk związanych z Inicjatywą (Nie)zapomniane Cmentarze wskazuje, że obecnie obowiązujące regulacje prawne dotyczące cmentarzy i pochówków są anachroniczne i niewystarczające jeśli wziąć pod uwagę np. ochronę opuszczonych cmentarzy lub oczekiwane przez znaczące grupy społeczne nowe formy pochówków. Główne przepisy z zakresu prawa cmentarnego mieszczą się przede wszystkim w ustawie o cmentarzach i chowaniu zmarłych z 1959 r. oraz w ustawie o grobach i cmentarzach wojennych z 1933 r. W ostatnich latach w Sejmie zgłoszono kilka projektów nowelizacji przepisów w tej materii, lecz nie stały się one podstawą do istotnych, od dawna oczekiwanych zmian.

Niezadowalający stan prawa w omawianej kwestii skłonił naszą Inicjatywę do rozpoczęcia prac nad nową regulacją całościowo normującą problematykę cmentarną, w tym wymienione wyżej zagadnienia ochrony cmentarzy i grobów porzuconych oraz nowych sposobów grzebania zmarłych, ich szczątków i prochów. Pod koniec 2020 r. wśród osób związany z Inicjatywą przeprowadzono dyskusję na temat założeń projektu takiej ustawy. W efekcie opracowano ponad 20 podstawowych tez do projektu i skierowano je do konsultacji społecznych. Konsultacje toczyły się do końca marca 2021 r. Były one nagłaśniane przez dziennikarzy publikujących teksty w Internecie oraz gazetach i czasopismach papierowych. Dużą rolę w rozpowszechnieniu informacji o konsultacjach odegrały też media społecznościowe, zwłaszcza Facebook. Zebrane komentarze, a było ich kilkaset, są materiałem wykorzystywanym w pracach nad projektem ustawy.

W ramach Inicjatywny (Nie)zapomniane Cmentarze ukształtował się zespół ds. projektu ustawy. Skupił grono prawników, kulturoznawców, historyków, innych ekspertów, w tym osób biegłych w problematyce branży pogrzebowej. Pierwsze posiedzenie zespołu odbyło się 25 listopada 2020 r. Od tego czasu prowadzone są na jego forum regularne prace. Potwierdzono wolę przygotowania projektu całościowej ustawy o cmentarzach i pochówkach, a nie jedynie nowelizacji ustaw obecnie obowiązujących. Równolegle z toczącymi się konsultacjami dotyczącymi założeń projektu, zespół przygotował makietę projektu, katalogującą główne zagadnienia wymagające regulacji. W oparciu o makietę zespół systematycznie tworzy przepisy projektu.

Wśród spraw, które są przedmiotem prac legislacyjnych na forum zespołu, występują przykładowo następujące kwestie:

  • system prawnej ochrony cmentarzy nieczynnych i o niejasnym statusie prawnym, w tym wprowadzenie zakazu wznoszenia budowli na terenach, gdzie znajdują się szczątki ludzkie;

  • obowiązek gmin w zakresie dokonania ewidencji wszystkich znajdujących się na ich terenie cmentarzy oraz obowiązek ich oznakowania;

  • wieczysta nienaruszalność pochówków osób zasłużonych;

  • ochrona nagrobków posiadających szczególną wartość zabytkową, architektoniczną i artystyczną; utworzenie państwowego funduszu na rzecz konserwacji takich obiektów;

  • status grobów masowych, w tym grobów ofiar epidemii, wojen i totalitaryzmów oraz mordów masowych;

  • precyzyjne określenie prawa do grobu;

  • maksymalna stawka cmentarna (także na cmentarzach wyznaniowych);

  • nowe formy pochówków: rozsypywanie prochów na wydzielonych obszarach cmentarzy („parki pamięci”), rozsypywanie prochów poza cmentarzami (na terenach prywatnych za zgodą właściciela, na otwartych terenach publicznych innych niż obszary wodne bez konieczności uzyskiwania tej zgody), pochówki w biournach.

19 października zespół zakończył prace nad projektem ustawy, który teraz poddany jest konsultacjom społecznym. Swoje uwagi można zgłaszać do 20 stycznia 2022 roku na adres mailowy: niezapomnianecmentarze@gmail.com.

Zespół ds. Zmiany prawa o cmentarzach i pochówkach

Napisz do nas!

Twój e-mail:
Treść wiadomości:
Wyślij
Wyślij
Formularz został wysłany — dziękujemy.
Proszę wypełnić wszystkie wymagane pola!

Kontakt

niezapomnianecmentarze@gmail.com

Przydatne linki: